Hier

Komt

Het

LOGO

De Korenbloem

Molen

Home Historie Foto's Donateurs Activiteiten Media Over ons Gastenboek Openingstijden Contact
Contact

Brabantse Molentaal

Molenaars zijn er uiteraard mee vertrouwd, maar voor leken blijven

de stand van de wieken iets fascinerends en geheimzinnigs; immers ze

brengen berichten over of drukken gevoelens uit. In de tijd dat de telefoon nog niet bij iedereen in gebruik was, maar ook ver daarvoor, was het gebruikelijk dat de molenaar d.m.v. de stand van de wieken berichten overbracht. Zo kon hij bijvoorbeeld de molenmaker laten weten dat hij op de molen verwacht werd, of aan de boeren meedelen dat er niet gemalen kon worden. Ook in oorlogstijd is er van deze taal gebruik gemaakt, bijvoorbeeld voor het waarschuwen van onderduikers, door middel van een bepaalde stand van de wieken. Maar ook nu nog geven de wieken berichten door, bijvoorbeeld wanneer de molen voor een korte onderbreking van het werk even wordt stil gezet, dan zet men de wieken zo dat er één in de toppositie staat, ook wel genoemd: één roede voor de borst. Zet men die wiek even voor die toppositie, dus komend, dan heet dat de vreugdestand. Zet men binnenroede na de vertikale stand, dus even na de toppositie, dan wordt dat gaand genoemd en staat de molen in de rouwstand. Overigens zijn er regionale verschillen, zo is in Brabant de elders gebruikte rouwstand de vreugdestand, etc. Bij langdurige stilstand wordt de molen vaak overhek of overkruis geplaatst.


Zie hieronder de vier nog meest gebruikte karakteristieke molenstanden.


Roede voor de borst



De rechtstand van de wieken, rust voor korte duur tijdens een werkperiode.


Overhek of overkruis



Rust voor langere duur.

In de vreugd



De bovenste wiek staat komend, d.i. voor het hoogste punt, bijv. t.g.v. een kind dat is geboren - gekomen.

In de rouw



De bovenste wiek staat gaand, d.i. voorbij het hoogste punt. Bijv. t.g.v. iemand die is overleden - heen gegaan.